Moda Nedir?

 

Moda nedir? İnsanın kendine yakışanı giymesi mi, bir ifade biçimi mi? Yoksa ekonomiyi ayakta tutan lokomotif bir sektör mü? Hepsinden önemlisi neden bu kadar önemsiyoruz modayı? Türk moda sahnesinin önemli isimlerine bu can alıcı soruyu sorduk.

 

Tolga Turan Tasarımcı

Modanın önemli olduğu tek alan bence kendini ifade etme biçimi olarak hayatımızda olması. Bunu özümsemek çok önemli, modayı başka bir yere çekmeye çalıştığınız zaman benim için pek bir anlamı kalmıyor. Kendini ifade etmek derken, lüks de mesela kendini ifade etme şekli ama bana hitap eden, çok doğru gelen, etik gelen bir şey değil. Belli zamanlarda insanların hayat standartları veya hayat şekilleri bir şekilde bunları empoze ediyor. Bunu hepimiz yapıyoruz. Tüm sektörlerde empoze edilen bir hayat tarzı oluyor ve siz de ona yöneliyorsunuz. Sonuçta trendler doğuyor. O dönem neyin tüketilmesi gerektiğini belirleyen bu trendlerin altında yatan başka gerçekler de var. Mesela o sezon kırmızı boyar madde bir önceki sezondan elde çok kaldığı için ve çok stoklandığı için onu tüketmek gerekiyor. Sonra bazı tekstil kurumları diyorlar ki “Önümüzdeki sezon kırmızı moda.” Bu önünüze geldiğinde siz de şöyle düşünebiliyorsunuz: “Bunu yapmazsam eğer olayın dışında kalabilirim, bundan para kaybedebilirim.” Özellikle de bireysel olarak kendi atölyesiyle, kendi işiyle bu sektörün içinde bulunan insanların alabileceği riskler değil bunlar. Dolayısıyla modanın önemi bu şekilde cereyan etmeye başlıyor. Tyler Durden’ın ‘Fight Club’da söylediği gibi eşyaların aslında bize sahip olmaya başlamasının doğru olmadığını en kısa zamanda herkesin tekrar bir düşünüp anlamasını istiyorum.  Çünkü “Teğet geçti.” deniyor ama hâlâ önümüzde krizler var. Son dönemde lüks hayatın, lüks tüketimin trend olarak pompalanıyor olmasını çok çekinerek izliyorum çünkü krizin en son örneklerinde başı çeken neden lüks tüketimdi ve bu ürünlere konulan vergilerdi. O yüzden modayı ciddiye almamak, tüketim pompalamasına çok gelmemek gerek. Daha bilinçli bir moda anlayışını daha bilinçli bir tüketimle önemseyebiliriz. Hayat tarzı olarak modanın niye bu kadar önemli olduğunu aslında ‘celebrity’ kavramıyla da alakalandırabiliriz. En normal insanın bile artık bir ‘celebrity’mişgibi yaşaması gerektiği pompalanıyor ve onlar da ellerindeki güncel imkânlarla, mesela sosyal medyayla, kendilerini öyle hissediyor.  Bu durum kimi zaman tehlikeli yerlere gidiyor. İşin ciddiyetini, itibarını sarsan durumlar olarak karşımıza çıkıyor. 

 

Zeynep Üner Vogue Türkiye Yazı İşleri Müdürü

Her konuda yaptığım gibi işimden dolayı hayatımın yarısını kaplayan modayı önemli kılacak duygusal sebepler buluyorum. Benim bakışaçımla önemli çünkü yaratıcı, güçlü, eğlenceli, hayalperest, görsel... En çok gücü etkiliyor açıkçası. 'The September Issue'yu izleyince tanık olabilirsiniz. Bir dergi, ticareti, bütün tekstil firmalarını, üretimlerini nasıl etkiliyor. Mesela benim dergici olma, modaya ilgi duyma sebeplerimden biri Cecil Beaton fotoğraflarıdır. Onları gördükçe önce fotoğrafa, sonra ta o yıllarda grafik ve modern duran fotoğraflarını gördükçe modaya ilgi duydum. "I only photograph those i know and admire" cümlesi, benim de yayıncılık mottom oldu. Sadece "I only publish those i know and admire" dedim. Michael Jackson'ın 'In The Closet' şarkısı vardır. 1991 yılında klibi çekildi, Naomi Campbell oynar. Yine hayatıma modayı sokan hadiselerden. O kadar bayılmıştım ki, klibin renklerine, kızın, Jackson'ın stiline... Sonra baktım ki yönetmeni Herb Ritts, yine çok önemli bir moda fotoğrafçısı... O dönem 11 yaşındaydım ve sonrasında eğlence, sanat, popüler hayat, spor ve modanın ne kadar birbiriyle kurgulu, organize çalıştığını anladım.

Bu sene Superbowl'da Madonna 'MDNA'yi ilk defa duyurdu, konser zemininde Vogue enstalasyonu vardı. Birkaç gün öncesinde de albümün ilk videosu yayınlandı. Klipte Amerikan futbolu oyuncuları oynuyordu... Harika, ticari ve yaratıcı bir organizasyon. Olimpiyatlar'ın kapanışında tüm İngiliz top modeller, üzerlerinde İngiliz tasarımcıların golden kıyafetleriyle sahneye çıktı. Vogue Eylül sayısında aynı modeller ve kıyafetlerle çekim yapılmıştı. Ki Eylül sayısı zaten Ağustos'ta piyasaya çıkıyor. Tüm bu halleriyle moda beni etkileyen önemli bir güç.

 

Buse Terim Blogger

Moda benim için sonsuz bir özgürlük. Sanattan mimariye, müzikten edebiyata farklı kaynaklardan beslenen, beslenmekle yetinmeyip ilhamını bambaşka eserlere dönüştüren, diğer yandan da tüm küresel dengelerden ve hareketlerden etkilenen bir alan moda. Yalnızca giyinme ve kombinlemeye indirgemek bu zenginliğe kesinlikle haksızlık olur. Moda haftalarını, koleksiyonları ve tasarımcıları doğru okuduğunuzda, bir dönemin yansımasını görebiliyorsunuz. Son sezonlardaki barok pırıltılarının, renk bloklarının, global ekonomik krizle cebelleşen insanlığın başka bir dünyaya inanma arzusunun ürünü olması gibi. Kısacası moda uçsuz bucaksız bir evren ve her an ona dair yeni bir detay, bir referans keşfetmek çok heyecan verici.

 

 

 

Mehtap Elaidi Tasarımcı

Modanın benim için birden fazla anlamı var aslında… Bir yandan işim, bir yandan hayatı yaşama şeklimin bir uzantısı… İşim olduğunda iletişim kurmanın, hikâyeler yazmanın, keşfetmenin,  hayal etmenin, bir kitabı veya bir filmi yorumlamanın, “Ben buradayım.” demenin yollarından biri…  Hayatı yaşama şeklimin bir uzantısı olduğunda ise kendimi iyi hissetmenin, içimdeki ruh halini paylaşmanın, konforun, eğlenmenin, bazen de arşiv niteliğinde geçmişteki moda seçimlerime bakıp kendime gülebilmemin bir yansıması belki.

 

 

 

 

 

Niyazi Erdoğan Tasarımcı

Aslında tasarımın geneline baktığımızda benim için yaşam biçimi demek. Bizler de ister moda tasarımcısı ister diğer dallar olsun yaşam biçimleri tasarlıyoruz. Varlığımızı, kendimizi, hayata bakışaçımızı ifade etmemizin bir yolu.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ece Salıcı Tasarımcı

Moda benim işim, senin hobin. Moda geçici  eğlenceli ve anlık. Sanatsal, bazen romantik, kimi zaman maskülen, her zaman dönemsel... Moda keyif vermeli, çok ciddiye almamalı onu. Önemli olan modadan de öte stil, kaygı bunu yaratmak olmalı .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nilgün Bodur Eren Holding PR Müdürü

Moda önemlidir ve kesinlikle gereklidir. Yoksa biz zavallı kadınlar, hangi rengi, hangi kesimi, hangi kumaşı seçmemiz gerektiğini nereden bilebilirdik ki? Üstelik zevkli bir uğraşmoda biz kadınlar için. Takip edilmesi, üzerine konuşulması, uygulamaya çalışılması mükemmel bir konu. Moda bir hobi, bir uğraş, bir merak olarak önemli. En azından benim için ama modayı harfiyen uygulamak ve/ veya uygulamaya çalışmak gereksiz. Mini moda olunca, kalın bacaklı bir kadının bu modaya uymaması tercih edilir. Daracık tişörtler modaysa veya göbeği açıkta bırakan bluzlar, bel çevresi kalın ve yağlı olan bir kadının bu modayı uygulamaya çalışması gereksiz. Sarı renk moda olduğunda, sarı saçlı, açık benizli bir kadın bu rengi kullanmaya çalışmamalı. Moda olmalı, yön vermeli, oyalamalı, belirli mertebede uygulanmalı ama kişi kendi fiziğinin artı ve eksilerini kavrayıp, ona göre bilinçli davranmalı. Ama her zaman "Yaşasın moda, iyi ki varsın!" diyenlerden olacağım.

 

 

Işık Cansu Canayak Serbest Moda Yazarı

Moda önemlidir, çünkü Miuccia Prada'nın kısaca söylediği gibi; en 'anında', en 'hızlı' dildir moda. Daha ilk bakışta bir sürü şey anlatır. Aslında buradan kastımız, stil. Trendler saçmadır fikrimce. Çünkü artık her şey aynı anda moda. Ayrıca Türkiye'de şu an moda, her zamankinden de çok moda. Dolayısıyla trendlere takılıp kalmamalı. Ama giydiklerine kendini taşımak ve kendi sesinde konuşmak azımsanacak şey değildir hani. Ve bence bunu başarabilmek için gerekli olan tek şey, trendler ve başkalarına öykünmelerin üstünde, tamamen kişisel düşünebilmek.

 

 

 

Yaz Kurhan Tasarımcı

Moda benim için, insanın kendini ifade edebilmesidir. Söze gerek kalmadan, iç dünyanızı dışa vurabilmektir. Modayı eğlenceli bir sanat oyunu olarak görüyorum; renkler, desenler, formlar ve aksesuarlar ile vücudunuz bir beyaz sayfa gibi her gün yeni bir hikâyeye hazır. Hepimizin anlatacak çok şeyi var! Hikâyenizi anlatmaktan korkmayın!

 

 

 

 

 

 

 

Adnan Serbest Tasarımcı
Yaratıcı ruhum zamansız işler peşinde. Ne sağa ne sola bakarım, geriye hiç bakmam. Elektik olamam; tek tip giyinirim ve çoğunlukla siyah. Moda, trendler bana uzak. Gerekirse televizyon bile seyretmem, gereksiz maça bile gitmem. Modayla tek bağlantım, paramı oradan kazanmam. Moda benim için bu yüzden önemli. Yaşasın moda...

 

 

 

 

 

 

Gül Ağış Tasarımcı

Moda benim için önemli, çünkü bir yaşam tarzı. Okuduğum kitap, izlediğim film, tarih, geziler, renkler, kumaşve dokular, mimari, anılar hepsi modayla iç içe geçen kavramlar. Aralarında keskin çizgiler yok. Bir bütünü oluşturan ve besleyen parçacıkların, etkileşimlerin bir araya gelmesi ve harmanlanması elbette önemli olur. Modanın farklı farklı kollardan beslenmesi onu zengin ve genişbir dünya kılıyor. Modayla uğraşan kişi kesinlikle kendini zaman tünelinde seyahat ediyor gibi görebiliyor.

 

 

 

 

 

 

 

 Emre Ünal ModaFotoğrafçısı &Mahizer Aytaş Stilist

Moda hayatta var olanın dışından, olmak istenilenin tarafından baktırıp hayal kurdurur... Buna rağmen var olanı yansıtır; politik, sosyal, ekonomik ve kültürel durum, hayat şartları, ideolojiler… Hepsi dönemin modası ile anlatılıp anlaşılır. Ayrıca kişinin kendisini dilediği gibi ifade etmesine yardımcı olur. Güzelliği ideolojik olarak eşit kılar. Tüm varoluşçabamızda oyalayıcı ve eğlendiricidir.

 

 

 

 

 

 

 

Hakan Öztürk Stilist

Hep deriz ya “Modayı ciddiye almamak lazım.” ama aslında moda ciddiye alınacak bir şey. Bir insanın dışarıya, dışdünyaya kendini yansıtması bana göre. İçerde ne varsa bunu dışarıya vurabiliyorsunuz. Bir de bacasız dumansız dev bir sanayi, yani bugün dünyanın en büyük sanayilerden bir tanesi tekstil ve çok ciddi bir para dönüyor bu sektörde. Ekonomiyi etkiliyor. Tamam, atom parçalamıyoruz, uzaya füze de fırlatmıyoruz ama sonuçta üretici ile tüketici arasında avcıyım ben. 

 

 

 

 

 

 

Ayten Alpün Yılmaz  Moda Fotoğrafçısı

Modanın üretim-tüketim terazisi ile ekonomideki önemini kenara koyduğumuzda yine önemli olmasını sağlayacak, kişilere göre değişen birçok unsurun var olduğunu düşünüyorum. Kimilerine göre kendini ifade etmenin bir başka dili, başkasına göre bir eğlence hatta bazılarına göre kafalarında kurdukları hayalleri, materyalize ederek kemikleştirebilecekleri, dil kazandırabilecekleri bir araç.